Kraamzorg is een essentieel onderdeel van de kraamtijd voor veel nieuwe ouders in Nederland. Deze zorg, die meestal de eerste acht tot tien dagen na de geboorte van een baby wordt geboden, helpt gezinnen met de overgang naar het ouderschap en biedt ondersteuning en zorg aan zowel de moeder als de pasgeborene. Maar wat mag de kraamzorg wel en niet doen? Hieronder volgt een overzicht om duidelijkheid te bieden over de taken en verantwoordelijkheden van kraamverzorgenden.

Taken en verantwoordelijkheden van kraamzorg

De primaire rol van de kraamverzorgende is om ervoor te zorgen dat de moeder en baby de beste start krijgen. Dit omvat een breed scala aan taken en verantwoordelijkheden, waaronder medische, huishoudelijke en emotionele ondersteuning.

Wat mag de kraamzorg wel doen?

• Medische zorg: De kraamverzorgende is opgeleid om medische zorg te bieden aan de moeder en de pasgeborene. Dit omvat het controleren van de gezondheid van beiden, zoals het meten van de temperatuur, het controleren van de hartslag en ademhaling van de baby, en het in de gaten houden van de wondgenezing bij de moeder. Ze kunnen ook helpen bij het signaleren van eventuele complicaties en adviseren over wanneer het nodig is om een arts te raadplegen.
• Borstvoedingsondersteuning: Kraamverzorgenden bieden vaak hulp bij het op gang brengen van de borstvoeding. Ze kunnen technieken en houdingen aanleren die het voeden makkelijker maken, en ondersteunen bij eventuele problemen zoals tepelkloven of een slechte drinktechniek van de baby.
• Huishoudelijke taken: Hoewel de focus ligt op de zorg voor moeder en kind, neemt de kraamverzorgende ook enkele huishoudelijke taken op zich om het gezin te ontlasten. Dit kan het doen van lichte huishoudelijke taken zijn, zoals het opruimen van de babykamer, het doen van de afwas of het voorbereiden van maaltijden.
• Educatie en advies: Kraamverzorgenden bieden waardevolle informatie en advies over de verzorging van de baby, hygiëne en het herstel van de moeder. Ze kunnen ook helpen bij het opstellen van een dagschema voor de baby en het geven van tips voor een goede nachtrust.
• Emotionele ondersteuning: Het is normaal dat nieuwe ouders zich overweldigd voelen. Kraamverzorgenden bieden emotionele ondersteuning en een luisterend oor, wat cruciaal kan zijn in de eerste dagen na de geboorte.

Wat mag de kraamzorg niet doen?

Hoewel kraamverzorgenden een breed scala aan taken uitvoeren, zijn er ook beperkingen aan wat ze mogen doen. Dit is belangrijk om te weten, zodat ouders duidelijke verwachtingen hebben en begrijpen wanneer ze andere professionals moeten inschakelen.

• Medische handelingen buiten hun bevoegdheid: Kraamverzorgenden zijn geen artsen of verpleegkundigen, en mogen geen medische handelingen uitvoeren die buiten hun training en bevoegdheid vallen. Dit omvat het voorschrijven van medicatie, het toedienen van injecties of het uitvoeren van complexe medische procedures.
• Diagnoses stellen: Hoewel ze kunnen helpen bij het signaleren van problemen, mogen kraamverzorgenden geen medische diagnoses stellen. Bij vermoedens van complicaties of afwijkingen moeten ouders altijd contact opnemen met een arts.
• Intensieve huishoudelijke taken: Hoewel ze lichte huishoudelijke taken mogen uitvoeren, zijn kraamverzorgenden niet bedoeld als fulltime huishoudelijke hulp. Zware huishoudelijke taken, zoals grote schoonmaakklussen of het doen van de was voor het hele gezin, vallen buiten hun verantwoordelijkheden.
• 24/7 aanwezigheid: Kraamverzorgenden zijn meestal niet 24/7 aanwezig. Ze werken volgens een vastgesteld aantal uren per dag, afhankelijk van de behoeften van het gezin en de indicatie van het zorgplan.
• Oppasdiensten voor andere kinderen: Het primaire doel van kraamzorg is de zorg voor de moeder en de pasgeborene. Het structureel oppassen op andere kinderen valt buiten de taken van een kraamverzorgende. Natuurlijk kunnen ze wel af en toe inspringen als het echt nodig is, maar het mag geen gewoonte worden.

Conclusie

Kraamzorg biedt onmisbare ondersteuning tijdens de kraamtijd, met een focus op de gezondheid en het welzijn van moeder en kind. Door te weten wat kraamverzorgenden wel en niet mogen doen, kunnen ouders beter voorbereid zijn en de juiste verwachtingen hebben. Dit zorgt voor een soepele en aangename kraamperiode, waarin ouders de hulp en zorg krijgen die ze nodig hebben zonder verwarring of misverstanden.

Met deze kennis kunnen nieuwe ouders optimaal profiteren van de diensten van hun kraamverzorgende, wetende dat ze in goede handen zijn en precies weten wanneer ze extra hulp moeten inschakelen.

Meer vragen over de zorg in de kraamperiode? Bekijk alle vragen en antwoorden hier.

Kraamzorg omvat de ondersteuning en verzorging die door een kraamverzorg(st)er wordt geboden:

• Tijdens de bevalling (naast de verloskundige zorg door de verloskundige);
• Aan de moeder en pasgeborene gedurende de kraamtijd.

Vergoeding

Tijdens de kraamtijd voorziet de kraamverzorg(st)er in ondersteuning en verzorging voor de moeder en pasgeborene, geeft voorlichting en instructies, en voert basis huishoudelijke taken uit. Het exacte takenpakket is vastgelegd in het Landelijk Indicatieprotocol Kraamzorg.

Het aantal uren kraamzorg dat wordt vergoed, varieert tussen de 24 en 80 uur. Deze uren worden verdeeld over 10 dagen, gerekend vanaf de geboortedag. Indien de bevalling in het ziekenhuis plaatsvindt en vervolgens thuis kraamzorg wordt gegeven, heeft dit invloed op de toegewezen uren. Voor elke dag in het ziekenhuis worden 8 uren per dag afgetrokken van het totaal aantal toegewezen uren, met uitzondering van de dag van ontslag.

De toewijzing van de uren kraamzorg wordt besproken tussen het kraambureau en de aanstaande moeder of ouders tijdens een intakegesprek, dat plaatsvindt 3 maanden voor de bevalling. Het exacte aantal toegewezen uren wordt direct na de bevalling vastgesteld.

Eigen bijdrage

Voor kraamzorg geldt een eigen bijdrage voor verzekerden. De eigen bijdrage bedraagt:

• Voor kraamzorg thuis: € 4,80 per uur;
• Voor kraamzorg in een kraam- of geboortehotel zonder medische indicatie: ten minste € 19 per dag voor de moeder en € 19 per baby. Afhankelijk van de instelling kan dit bedrag worden verhoogd. De instelling mag maximaal € 137 per dag declareren bij de zorgverzekeraar. Als het tarief van de instelling hoger is dan € 137 per dag, moet de verzekerde ook het bedrag boven dit bedrag betalen. Daarnaast komen de verblijfskosten en eventuele kosten voor bijvoorbeeld verbandmateriaal voor rekening van de verzekerde.

Indien iemand in het ziekenhuis verblijft met een medische indicatie, is er geen eigen bijdrage voor de kraamzorg verschuldigd.

Voor de assistentie die een kraamverzorg(st)er biedt aan de verloskundige tijdens de bevalling (partusassistentie), is eveneens geen eigen bijdrage vereist.

Geen eigen risico

De kosten voor kraamzorg vallen niet onder het eigen risico.

De kosten voor 40 uur kraamzorg kunnen variëren afhankelijk van verschillende factoren, zoals de zorgverzekeraar, het type kraamzorg, eventuele eigen bijdragen en andere specifieke omstandigheden. Het is belangrijk om contact op te nemen met je zorgverzekeraar of kraambureau om een nauwkeurige schatting te krijgen van de kosten voor 40 uur kraamzorg in jouw specifieke situatie.

De kosten voor kraamzorg per uur kunnen variëren afhankelijk van verschillende factoren, zoals de zorgverzekeraar, het type kraamzorg, en de eigen bijdrage. De eigen bijdrage voor kraamzorg thuis bedraagt in 2023 €4,80 per uur. Houd er echter rekening mee dat dit bedrag kan veranderen en dat het belangrijk is om contact op te nemen met je zorgverzekeraar of kraambureau voor de meest actuele informatie over de kosten van kraamzorg per uur.

Tijdens de kraamtijd krijg je meestal kraamzorg gedurende een periode van 8 dagen. Wettelijk heb je minimaal recht op 80 uur kraamzorg. Deze periode begint op de dag van de geboorte van je kind. In deze 8 dagen wordt de toegewezen kraamzorguren verdeeld. Als je bevalling plaatsvindt in het ziekenhuis en je krijgt daarna nog thuis kraamzorg, heeft dit invloed op de toegewezen uren. Voor elke opnamedag in het ziekenhuis worden 8 uren per dag afgetrokken van de toegewezen uren, behalve op de dag van ontslag uit het ziekenhuis. Het exacte aantal toegewezen uren kraamzorg wordt besproken tijdens een intakegesprek met het kraambureau, ongeveer 3 maanden voor de bevalling. Na de geboorte van je kind wordt het precieze aantal uren kraamzorg vastgesteld.

Kraamzorg is de professionele ondersteuning en verzorging die een kraamverzorg(st)er biedt aan moeders en pasgeboren baby’s gedurende de kraamtijd. De kraamtijd omvat de periode van enkele dagen tot maximaal twee weken na de geboorte van de baby. De kraamverzorg(st)er vervult verschillende taken en biedt diverse vormen van ondersteuning, waaronder:

Zorg voor moeder en baby

De kraamverzorg(st)er houdt toezicht op de gezondheid en het welzijn van zowel de moeder als de baby. Ze biedt hulp bij de dagelijkse verzorging van de baby, zoals voeden, verschonen en in bad doen. Ook geeft ze advies en instructies over borstvoeding of flesvoeding.

Voorlichting en instructie

De kraamverzorg(st)er geeft voorlichting en instructies aan ouders over onderwerpen zoals de juiste verzorging van de baby, hygiëne, het inbakeren van de baby, veilig slapen, en het herkennen van signalen van de baby.

Begeleiding bij borstvoeding

Als je ervoor kiest om borstvoeding te geven, kan de kraamverzorg(st)er je ondersteunen bij het aanleggen en voeden van de baby, en advies geven over het opbouwen van een goede borstvoedingsroutine.

Hulp bij huishoudelijke taken

Naast de zorg voor moeder en baby, helpt de kraamverzorg(st)er bij lichte huishoudelijke taken, zoals het bereiden van maaltijden, schoonmaken en het verzorgen van de was.

Controle en observatie

De kraamverzorg(st)er let op eventuele gezondheidsproblemen bij de moeder en de baby en kan indien nodig tijdig actie ondernemen of doorverwijzen naar een zorgprofessional.

Emotionele ondersteuning

Naast de praktische taken biedt de kraamverzorg(st)er ook emotionele ondersteuning aan de ouders. Ze luistert naar vragen, zorgen en ervaringen en helpt de ouders zelfvertrouwen te ontwikkelen in hun nieuwe rol als ouder.

Kraamzorg draagt bij aan een goede start voor zowel de moeder als de pasgeboren baby en kan helpen om de overgang naar het ouderschap soepeler te laten verlopen.

Het krijgen van een kind is een spannende en ingrijpende gebeurtenis die gepaard gaat met verschillende praktische en emotionele aspecten. Hier zijn enkele belangrijke zaken die je moet regelen als je een kind krijgt:

Geboorteplan en voorbereiding op de bevalling

1. Overweeg om een geboorteplan op te stellen waarin je jouw voorkeuren en wensen voor de bevalling en kraamtijd opneemt.
2. Volg prenatale lessen en praat met je verloskundige of zorgverlener over wat je kunt verwachten tijdens de bevalling.

Zorgverlener en medische zorg

1. Kies een verloskundige of gynaecoloog om je tijdens de zwangerschap en bevalling te begeleiden.
2. Plan regelmatige prenatale controles om de gezondheid van jou en je baby te volgen.

Geboorte-aankondiging

1. Beslis hoe je de geboorte van je kind wilt aankondigen aan familie en vrienden.

Babyuitzet en voorbereiding thuis

1. Bereid de babyuitzet voor, waaronder kleding, luiers, babyvoeding en benodigdheden voor de verzorging van de baby.
2. Richt de babykamer in en zorg voor een veilige en comfortabele omgeving voor de baby.

Kraamzorg en ondersteuning

1. Regel kraamzorg voor de eerste dagen na de bevalling om hulp te krijgen bij de zorg voor de baby en jouw herstel.
2. Bespreek de ondersteuning die je van familie en vrienden kunt verwachten.

Zorgverzekering en financiën

1. Controleer of jouw zorgverzekering de medische kosten rond de bevalling en kraamtijd dekt.
2. Overweeg om financiële zaken zoals kinderbijslag en eventuele aanpassingen in je budget te regelen.

Naamkeuze en geboorteakte

1. Kies een naam voor je baby en zorg ervoor dat je de geboorte binnen de wettelijk gestelde termijn registreert.

Kinderopvang en verlof

1. Informeer bij je werkgever over zwangerschaps- en ouderschapsverlof.
2. Overweeg opties voor kinderopvang als je weer aan het werk gaat.

Kraambezoek en sociaal netwerk

1. Bespreek met je partner en familieleden hoe je het kraambezoek wilt regelen en beheren.
2. Zorg voor een goede balans tussen rusttijd en het delen van de blijde gebeurtenis met anderen.

Emotionele en mentale ondersteuning

1. Houd rekening met de emotionele veranderingen die gepaard gaan met het ouderschap en zoek ondersteuning indien nodig, zoals praten met een professional of lid worden van een oudergroep.

Elke zwangerschap en geboorte is uniek, dus pas de bovenstaande stappen aan je persoonlijke situatie aan. Het kan handig zijn om een checklist of plan op te stellen om ervoor te zorgen dat je niets over het hoofd ziet. Vergeet niet om te genieten van deze bijzondere periode en rust te nemen wanneer dat nodig is.