Je kunt het mantelzorgcompliment aanvragen bij je gemeente. Elke gemeente besluit zelf hoe het mantelzorgcompliment vorm krijgt. Dit kan ook wel bekendstaan als mantelzorgwaardering of mantelzorgvergoeding.

Verschillen per gemeente

Het mantelzorgcompliment is een manier om de inzet van mantelzorgers te erkennen. Elke gemeente kan op haar eigen manier invulling geven aan het mantelzorgcompliment of de waardering. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door middel van waardebonnen of door kosteloze activiteiten aan te bieden op de Dag van de Mantelzorg (10 november).

De voorwaarden voor het mantelzorgcompliment kunnen per gemeente variëren. Gemeenten zijn echter verplicht om dit jaarlijkse compliment of blijk van waardering in een verordening vast te leggen.

Als je ondersteuning nodig hebt in je rol als mantelzorger, zijn er diverse mogelijkheden om hulp te verkrijgen. Je kunt bijvoorbeeld een vrijwilliger of een professionele zorgverlener inschakelen, wat bekend staat als respijtzorg. Op je werk kun je verlof aanvragen en bij je gemeente kun je terecht voor ondersteuning. Daarnaast biedt de Mantelzorglijn een luisterend oor en advies.

Respijtzorg inschakelen

Wanneer je behoefte hebt aan hulp in je rol als mantelzorger, kun je een vrijwilliger of een betaalde zorgverlener inschakelen, ook wel bekend als respijtzorg. Er zijn verschillende vormen van respijtzorg, zoals:

• Opvang buitenshuis, bijvoorbeeld dagopvang, verblijf in een logeerhuis of een time-outvoorziening.
• Tijdelijke zorg, zowel op regelmatige als langdurige basis, bijvoorbeeld een dagdeel per week, een weekend per maand of gedurende een vakantie.

Hoe aan te vragen?

Je kunt tijdelijke professionele verpleging en verzorging regelen via je huisarts of de wijkverpleegkundige in je buurt. Voor andere vormen van zorg kun je informatie inwinnen bij je gemeente of bij een mantelzorgorganisatie in de buurt. Op de website Mantelzorg.nl vind je een overzicht van organisaties die mantelzorgondersteuning bieden, inclusief meer informatie over respijtzorg en vergoeding van de kosten.

Aanpassen van werktijden

Overleg met je werkgever of er mogelijkheden zijn om je werkuren aan te passen. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat je op andere tijden of op andere locaties werkt. Ook kun je kort- of langdurend zorgverlof opnemen.

Ondersteuning via de gemeente

Je kunt ook bij je gemeente om hulp vragen, bijvoorbeeld voor huishoudelijke hulp, vervoer of begeleiding van kinderen met een stoornis. De gemeente is verantwoordelijk voor de ondersteuning van mantelzorgers. Meestal vraagt degene voor wie je zorgt de hulp aan, maar je kunt ook zelf contact opnemen met je gemeente om te informeren naar de mogelijkheden.

Advies en een luisterend oor

Neem contact op met een organisatie die gespecialiseerd is in mantelzorgondersteuning. Deze organisaties bieden niet alleen praktische informatie, maar ook de mogelijkheid voor gesprekken, lotgenotencontact, bijeenkomsten en cursussen. Op Mantelzorg.nl vind je een overzicht van mantelzorgorganisaties in Nederland.

Antwoorden op mantelzorgvragen

Voor al je vragen over mantelzorg kun je terecht bij Mantelzorg.nl. Dit kan zowel telefonisch via de Mantelzorglijn als per e-mail. Op de contactpagina van Mantelzorg.nl vind je alle beschikbare contactmogelijkheden. Bovendien kun je op de website van Mantelzorg.nl antwoorden vinden op veelgestelde praktische vragen over mantelzorg.

Je bent mantelzorger als je zorg verleent aan iemand in je directe omgeving. Deze hulp lever je vrijwillig vanwege de sociale band die je met die persoon hebt, zoals een familielid, vriend of buur.

Mantelzorg in de praktijk

Mantelzorg is vaak een langdurige en soms intensieve inzet. Denk aan jongeren die meehelpen in de zorg voor een gezinslid met een beperking, of volwassenen die zorgen voor een familielid, vriend of buur. In Nederland zijn er vijf miljoen mantelzorgers.

De ondersteuning kan variëren van dagelijkse verzorging tot hulp bij dagelijkse activiteiten, zoals:

• Het huishouden doen, zoals koken en schoonmaken;
• Emotionele steun bieden, bijvoorbeeld bij depressie;
• Het verzorgen van iemand met een handicap.

In sommige gevallen voeren mantelzorgers ook verpleegkundige handelingen uit, zoals dagelijkse insuline-injecties voor iemand met diabetes.

Dankzij mantelzorg kunnen anderen zelfstandig blijven wonen en actief deelnemen aan de samenleving. Mantelzorg gaat verder dan vrijwilligerswerk of onderlinge hulp tussen huisgenoten.

Ondersteuning bij mantelzorg

De meeste mantelzorgers bieden met liefde hulp aan anderen, maar het kan soms ook uitdagend zijn. Gelukkig kun je ondersteuning krijgen bij mantelzorg, bijvoorbeeld in de vorm van huishoudelijke hulp of het delen van ervaringen.

Betaalde en onbetaalde mantelzorg

Mantelzorg is doorgaans onbetaald, maar sommige mantelzorgers ontvangen een vergoeding. Deze vergoeding kan afkomstig zijn van het persoonsgebonden budget (PGB). Een PGB is bedoeld voor mensen met specifieke zorgbehoeften, bijvoorbeeld vanwege een handicap. Een PGB aanvragen verloopt via de gemeente, zorgverzekeraar of het regionale zorgkantoor.

Wat geen mantelzorg is: gebruikelijke hulp en vrijwilligerswerk

Gebruikelijke hulp valt niet onder mantelzorg. Het betreft de dagelijkse zorg die huisgenoten aan elkaar bieden vanwege het delen van een huishouden. Gezamenlijk dragen zij verantwoordelijkheid voor taken zoals boodschappen doen en het huishouden op orde houden.

Vrijwilligerswerk wordt ook niet beschouwd als mantelzorg. Een vrijwilliger biedt hulp in een georganiseerde setting, bijvoorbeeld via een stichting of goed doel.

Mantelzorger blijven bij opname in een zorginstelling

Wanneer degene waarvoor je zorgt wordt opgenomen in een zorginstelling, nemen professionele hulpverleners een deel van de zorg over. Toch blijft jouw rol als mantelzorger belangrijk, al kan deze veranderen. Het is essentieel om goede afspraken te maken met de professionele zorgverleners.

Dit kan bijvoorbeeld tijdens de bespreking van het zorgplan, waarin de afspraken tussen de instelling en de zorgbehoevende staan vermeld. Tijdens dit gesprek kun je aangeven welke hulp en ondersteuning je nog wilt bieden. Stel tevens een zorgrooster op om de verdeling van taken tussen jou en de professionele zorgverleners vast te leggen.

Je hebt geen omgevingsvergunning (voorheen bouwvergunning) nodig voor het bouwen van een mantelzorgwoning op jouw eigen terrein. De voorschriften voor het bouwen van een mantelzorgwoning zijn eenvoudig en vergelijkbaar met die voor een garage of tuinhuis. Ook hiervoor is geen vergunning vereist. Neem contact op met jouw gemeente om de exacte regels te achterhalen.

Wat wordt verstaan onder een mantelzorgwoning?

Een mantelzorgwoning is een woning op het perceel van iemand die zorg behoeft. Deze woning is bedoeld voor de zorgverlener (bijvoorbeeld een vriend of familielid). Het is tevens mogelijk dat de persoon die zorg nodig heeft in de mantelzorgwoning verblijft, waarbij de zorgverlener in het hoofdgebouw woont.

Verschillende soorten mantelzorgwoningen

Er zijn diverse opties voor het plaatsen van een mantelzorgwoning. Zo kun je ervoor kiezen om de woning in de tuin te laten plaatsen, een aanbouw aan het hoofdgebouw te realiseren, of een bestaand bouwwerk zoals een garage om te bouwen tot mantelzorgwoning.

Vrijstelling van vergunning, maar wel regels van toepassing

Hoewel er geen vergunning vereist is, betekent dit niet dat er geen regels gelden voor de bouw van een mantelzorgwoning. Het Bouwbesluit dient nog steeds nageleefd te worden, met daarin voorschriften met betrekking tot veiligheid, gezondheid en milieu. Informeer hierover bij de gemeente.

Beëindiging van de mantelzorg

Indien de mantelzorg eindigt, mag het bouwwerk niet langer als woning gebruikt worden. Je bent niet verplicht de woning af te breken, maar bijvoorbeeld wel om de keuken en badkamer te verwijderen.

Mantelzorgwoning in een beschermd stadsgezicht of bij een monument

Indien je woont in een gebied dat als rijksbeschermd stadsgezicht is aangemerkt of als jouw pand een monument betreft, is in de meeste gevallen wel een omgevingsvergunning nodig voor het bouwen van een mantelzorgwoning.