Zorgverleners mogen verschillende handelingen uitvoeren, afhankelijk van hun bevoegdheid en bekwaamheid. Deze handelingen worden vaak verdeeld in ‘voorbehouden handelingen’ en ‘risicovolle handelingen’. De bevoegdheden kunnen variëren per type zorgverlener en per land of regio. Bekijk hieronder enkele voorbeelden van voorbehouden handelingen die zorgverleners wel of niet mogen uitvoeren.

Voorbehouden handelingen die meestal worden uitgevoerd door bevoegde zorgverleners

• Het toedienen van injecties: Zorgverleners zoals verpleegkundigen, artsen en bevoegde medisch assistenten mogen injecties toedienen.
• Het plaatsen van een infuus: Dit wordt vaak gedaan door verpleegkundigen en artsen.
• Het voorschrijven van medicijnen: Alleen artsen en sommige andere gespecialiseerde zorgverleners hebben de bevoegdheid om medicijnen voor te schrijven.
• Het uitvoeren van operatieve ingrepen: Dit is voornamelijk de taak van artsen, chirurgen en andere medisch specialisten.
• Het verrichten van anesthesie: Alleen anesthesiologen en anesthesiemedewerkers zijn bevoegd om anesthesie toe te dienen.
• Het stellen van medische diagnoses: Dit is de verantwoordelijkheid van artsen en soms andere medisch specialisten.

Risicovolle handelingen

Naast voorbehouden handelingen zijn er ook risicovolle handelingen die bepaalde zorgverleners mogen uitvoeren onder specifieke omstandigheden en training. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Zorgverleners die bloed mogen afnemen: Dit kunnen verpleegkundigen, medisch laboratoriumtechnologen en andere gespecialiseerde zorgverleners zijn.
• Het plaatsen van een katheter: Dit wordt vaak gedaan door verpleegkundigen en andere bevoegde zorgverleners.
• Verband wisselen en wondzorg: Verpleegkundigen en verzorgenden mogen verbanden wisselen en wondzorg uitvoeren.

Het is belangrijk op te merken dat de bevoegdheid om bepaalde handelingen uit te voeren afhangt van de wettelijke regelgeving, de beroepsgroep en het niveau van training en bekwaamheid van de zorgverlener. Als patiënt kun je altijd vragen naar de bevoegdheid van de zorgverlener en naar de reden voor bepaalde handelingen. Als je twijfelt, is het raadzaam om dit te bespreken met een arts of zorgverlener.